Bazyli Martysz: Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiZagłębie
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
 
Linia 1: Linia 1:
[[Bazyli Martysz]] był ważną postacią dla prawosławnej społeczności Sosnowca. W 1912 roku objął stanowisko  Po powrocie z bieżeństwa, w 1918 roku, ponownie został pierwszym powojennym proboszczem w Sosnowcu i aktywnie angażował się w odbudowę życia religijnego w mieście.
{{Biogram osób infobox
{{Biogram osób infobox
|imię i nazwisko = Bazyli Martysz
|imię i nazwisko = Bazyli Martysz
Linia 6: Linia 7:
|opis grafiki = Kanonizowany przez Cerkiew prawosławną Bazyli Martysz w mundurze armii polskiej.
|opis grafiki = Kanonizowany przez Cerkiew prawosławną Bazyli Martysz w mundurze armii polskiej.
|data urodzenia = Brak danych w źródłach
|data urodzenia = Brak danych w źródłach
|miejsce urodzenia = [[Teratyn (powiat hrubieszowski)|Teratyn]] (powiat hrubieszowski)
|miejsce urodzenia = Teratyn (powiat hrubieszowski)
|imię przy narodzeniu =
|imię przy narodzeniu =
|data śmierci = [[4 maja]] [[1945]]
|data śmierci = [[4 maja]] [[1945]]
|miejsce śmierci = [[Teratyn (powiat hrubieszowski)|Teratyn]]
|miejsce śmierci = Teratyn
|przyczyna śmierci = Zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską
|przyczyna śmierci = Zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską
|miejsce spoczynku = Pierwotnie [[Teratyn (powiat hrubieszowski)|Teratyn]]; od jesieni [[1968]] [[Warszawa|Warszawie]] ([[Cmentarz Prawosławny na Woli|prawosławnym cmentarzu wolskim]]); od początku [[2003]] [[Cerkiew św. Jana Klimaka w Warszawie|prawosławna cerkiew pw. św. Jana Klimaka w Warszawie]] (relikwie)
|miejsce spoczynku = Pierwotnie Teratyn; od jesieni [[1968]] Warszawie (prawosławnym cmentarzu wolskim); od początku [[2003]] prawosławna cerkiew pw. św. Jana Klimaka w Warszawie (relikwie)
|zawód = [[duchowny prawosławny|duchowny prawosławny]], [[Misjonarz|misjonarz]], [[Kapelan wojskowy|kapelan wojskowy]], proboszcz
|zawód = [[duchowny prawosławny|duchowny prawosławny]], [[Misjonarz|misjonarz]], [[Kapelan wojskowy|kapelan wojskowy]], proboszcz
|odznaczenia = Zaliczony do [[Sobór Chełmskich i Podlaskich Męczenników XX w.]]
|odznaczenia = Zaliczony do [[Sobór Chełmskich i Podlaskich Męczenników XX w.]]
Linia 19: Linia 20:
|www =
|www =
}}
}}
'''Bazyli Martysz''' (zm. [[4 maja]] [[1945]] w Teratynie) – święty Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, duchowny prawosławny, misjonarz i kapelan wojskowy. Proboszcz Sosnowieckiej parafii prawosławnej, nauczyciel religii prawosławnej w Sosnowieckim gimnazjum żeńskim. Został zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską i kanonizowany jako męczennik.


[[Bazyli Martysz]] (zm. [[4 maja]] [[1945]] w [[Teratyn (powiat hrubieszowski)|Teratynie]]) – [[Święty|święty]] [[Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny|Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego]], [[duchowny prawosławny|duchowny prawosławny]], [[Misjonarz|misjonarz]] i [[Kapelan wojskowy|kapelan wojskowy]]. Został zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską i kanonizowany jako męczennik.
=='''Życie i działalność'''==


Ukończył [[Prawosławne seminarium duchowne w Chełmie|prawosławne seminarium duchowne w Chełmie]].
Ukończył prawosławne seminarium duchowne w Chełmie.


W [[1900 rok|1900 roku]] wyjechał do [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]], gdzie prowadził misje na [[Alaska|Alasce]], w [[Toronto]] i [[Pensylwania|Pensylwanii]]. Po powrocie do [[Polska|Polski]] w [[1912 rok|1912 roku]] związał się z [[Sosnowiec|Sosnowcem]], gdzie został proboszczem [[Parafia Świętych Wiery, Nadziei, Lubowi i matki ich Zofii w Sosnowcu|parafii prawosławnej]] oraz nauczał religii prawosławnej w gimnazjum żeńskim.
W [[1900]] roku wyjechał do Ameryki Północnej, gdzie prowadził misje na Alasce, w Toronto i Pensylwanii. Po powrocie do Polski w [[1912]] roku związał się z [[Sosnowiec|Sosnowcem]], gdzie został proboszczem [[Cerkiew prawosławna p.w. śww. Wiery, Nadziei, Luby i matki ich Zofii w Sosnowcu|parafii prawosławnej]] oraz nauczał religii prawosławnej w gimnazjum żeńskim.


W chwili wybuchu [[I wojna światowa|I Wojny Światowej]] w [[1914 rok|1914 roku]] był proboszczem sosnowieckiej parafii i wraz z rodziną udał się na bieżeństwo (przymusową ewakuację) do [[Moskwa|Moskwy]]. Tam, wspierany przez [[Biskup Włodzimierz (Tichonicki)|biskupa Włodzimierza]], uczył religii w [[Wajdaj|Wajdaju]]. Po [[Rewolucja październikowa|rewolucji październikowej]] w [[1917 rok|1917 roku]], trudne warunki zmusiły go do pracy fizycznej. W [[1918 rok|1918 roku]], po uzyskaniu zgody rządu radzieckiego na powrót emigrantów do Polski, ks. Bazyli Martysz powrócił z [[Rosja|Rosji]] i zwrócił się do niemieckich władz cywilnych w [[Sosnowiec|Sosnowcu]] z prośbą o przekazanie aktów stanu cywilnego parafii prawosławnej. Był pierwszym powojennym proboszczem w [[Sosnowiec|Sosnowcu]] i aktywnie organizował życie religijne, starając się o zaświadczenie o byciu administratorem parafii.
W chwili wybuchu I Wojny Światowej w [[1914]] roku był proboszczem sosnowieckiej parafii i wraz z rodziną udał się na bieżeństwo (przymusową ewakuację) do Moskwy. Tam, wspierany przez biskupa Włodzimierza, uczył religii w Wajdaju. Po rewolucji październikowej w [[1917]] roku, trudne warunki zmusiły go do pracy fizycznej. W [[1918]] roku, po uzyskaniu zgody rządu radzieckiego na powrót emigrantów do Polski, ks. Bazyli Martysz powrócił z Rosji i zwrócił się do niemieckich władz cywilnych w [[Sosnowiec|Sosnowcu]] z prośbą o przekazanie aktów stanu cywilnego parafii prawosławnej. Był pierwszym powojennym proboszczem w [[Sosnowiec|Sosnowcu]] i aktywnie organizował życie religijne, starając się o zaświadczenie o byciu administratorem parafii.


W [[1919 rok|1919 roku]] został przyjęty do [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]] i mianowany naczelnym kapelanem wyznania prawosławnego (w ramach III Referatu Wyznania Prawosławnego Sekcji Religijno Wyznaniowej Ministerstwa Spraw Wojskowych). W marcu [[1920 rok|1920 roku]] objął stanowisko szefa Głównego Urzędu Duszpasterskiego wyznania prawosławnego w Sekcji Wyznań Niekatolickich i Opieki nad Grobami Wojennymi [[Ministerstwo Spraw Wojskowych (II RP)|Ministerstwa Spraw Wojskowych]]. W [[1927 rok|1927 roku]] został szefem Wydziału Wyznania Prawosławnego w Biurze Wyznań Niekatolickich Ministerstwa Spraw Wojskowych, a dwa lata później (czyli w [[1929 rok|1929 roku]]) to stanowisko przemianowano na Szefa Głównego Urzędu Duszpasterskiego Prawosławnego.
=='''Służba wojskowa i działalność na rzecz autokefalii'''==


Ks. [[Bazyli Martysz]] był współpracownikiem [[Dionizy (Waledyński)|metropolitów warszawskich Jerzego i Dionizego]]. Aktywnie uczestniczył w przygotowaniach do uzyskania [[autokefalia|autokefalii]] przez Kościół prawosławny w Polsce.
W [[1919]] roku został przyjęty do [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]] i mianowany naczelnym kapelanem wyznania prawosławnego (w ramach III Referatu Wyznania Prawosławnego Sekcji Religijno Wyznaniowej Ministerstwa Spraw Wojskowych). W marcu [[1920]] roku objął stanowisko szefa Głównego Urzędu Duszpasterskiego wyznania prawosławnego w Sekcji Wyznań Niekatolickich i Opieki nad Grobami Wojennymi Ministerstwa Spraw Wojskowych. W [[1927]] roku został szefem Wydziału Wyznania Prawosławnego w Biurze Wyznań Niekatolickich Ministerstwa Spraw Wojskowych, a dwa lata później (czyli w [[1929]]) to stanowisko przemianowano na Szefa Głównego Urzędu Duszpasterskiego Prawosławnego.


Z dniem [[31 maja]] [[1934 rok|1934 roku]] został przeniesiony w stan spoczynku. Po przejściu na emeryturę w [[1936 rok|1936 roku]] powrócił do rodzinnego [[Teratyn (powiat hrubieszowski)|Teratyna]] w powiecie hrubieszowskim. Zginął zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską [[4 maja]] [[1945 rok|1945 roku]], w [[Wielki Piątek]].
Ks. [[Bazyli Martysz]] był współpracownikiem metropolitów warszawskich Jerzego i Dionizego. Aktywnie uczestniczył w przygotowaniach do uzyskania autokefalii przez Kościół prawosławny w Polsce


Pierwotnie pochowany na cmentarzu w [[Teratyn (powiat hrubieszowski)|Teratynie]], jesienią [[1968 rok|1968 roku]] jego doczesne szczątki przewieziono do [[Warszawa|Warszawy]] i pochowano na [[Cmentarz Prawosławny na Woli|prawosławnym cmentarzu wolskim]]. Na początku [[2003 rok|2003 roku]] dokonano ekshumacji jego relikwii i przeniesiono je do [[Cerkiew św. Jana Klimaka w Warszawie|prawosławnej cerkwi pw. św. Jana Klimaka w Warszawie]]. [[20 marca]] [[2003 rok|2003 roku]] Święty Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego podjął uchwałę o zaliczeniu [[Bazyli Martysz|Bazylego Martysza]] do [[Sobór Chełmskich i Podlaskich Męczenników XX w.]] jako św. kapłana-męczennika Bazylego.
== '''Ostatnie lata i kanonizacja'''<nowiki> ==</nowiki>
 
Z dniem [[31 maja]] [[1934]] roku został przeniesiony w stan spoczynku. Po przejściu na emeryturę w [[1936]] roku powrócił do rodzinnego Teratyna w powiecie hrubieszowskim. Zginął zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską [[4 maja]] [[1945]] roku, w Wielki Piątek.
 
Pierwotnie pochowany na cmentarzu w Teratynie, jesienią [[1968]] roku jego doczesne szczątki przewieziono do Warszawy i pochowano na prawosławnym cmentarzu wolskim. Na początku [[2003]] roku dokonano ekshumacji jego relikwii i przeniesiono je do prawosławnej cerkwi pw. św. Jana Klimaka w Warszawie. [[20 marca]] [[2003]] roku Święty Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego podjął uchwałę o zaliczeniu [[Bazyli Martysz|Bazylego Martysza]] do Sobór Chełmskich i Podlaskich Męczenników XX w. jako św. kapłana-męczennika Bazylego.
 
=='''Związek z Zagłębiem Dąbrowskim'''==


Parafie prawosławne w regionie [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]] (m.in. w [[Sosnowiec|Sosnowcu]], [[Będzin|Będzinie]], [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowie Górniczej]], [[Olkusz|Olkuszu]]) znajdowały się pod jego duszpasterską opieką lub były włączone do sosnowieckiej parafii, którą zarządzał.
Parafie prawosławne w regionie [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]] (m.in. w [[Sosnowiec|Sosnowcu]], [[Będzin|Będzinie]], [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowie Górniczej]], [[Olkusz|Olkuszu]]) znajdowały się pod jego duszpasterską opieką lub były włączone do sosnowieckiej parafii, którą zarządzał.

Aktualna wersja na dzień 11:44, 9 lip 2025

Bazyli Martysz był ważną postacią dla prawosławnej społeczności Sosnowca. W 1912 roku objął stanowisko Po powrocie z bieżeństwa, w 1918 roku, ponownie został pierwszym powojennym proboszczem w Sosnowcu i aktywnie angażował się w odbudowę życia religijnego w mieście.

Biogram
Kanonizowany przez Cerkiew prawosławną Bazyli Martysz w mundurze armii polskiej.
[[Plik:{{{podpis}}}|200x100px|Podpis Bazyli Martysz]]
Kanonizowany przez Cerkiew prawosławną Bazyli Martysz w mundurze armii polskiej.
Imię i nazwisko Bazyli Martysz
Data i miejsce urodzenia Brak danych w źródłach
Teratyn (powiat hrubieszowski)
Data i miejsce śmierci 4 maja 1945
Teratyn
Przyczyna śmierci Zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską
Miejsce spoczynku Pierwotnie Teratyn; od jesieni 1968 Warszawie (prawosławnym cmentarzu wolskim); od początku 2003 prawosławna cerkiew pw. św. Jana Klimaka w Warszawie (relikwie)
Zawód duchowny prawosławny, misjonarz, kapelan wojskowy, proboszcz
Odznaczenia
Zaliczony do Sobór Chełmskich i Podlaskich Męczenników XX w.

Bazyli Martysz (zm. 4 maja 1945 w Teratynie) – święty Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, duchowny prawosławny, misjonarz i kapelan wojskowy. Proboszcz Sosnowieckiej parafii prawosławnej, nauczyciel religii prawosławnej w Sosnowieckim gimnazjum żeńskim. Został zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską i kanonizowany jako męczennik.

Życie i działalność

Ukończył prawosławne seminarium duchowne w Chełmie.

W 1900 roku wyjechał do Ameryki Północnej, gdzie prowadził misje na Alasce, w Toronto i Pensylwanii. Po powrocie do Polski w 1912 roku związał się z Sosnowcem, gdzie został proboszczem parafii prawosławnej oraz nauczał religii prawosławnej w gimnazjum żeńskim.

W chwili wybuchu I Wojny Światowej w 1914 roku był proboszczem sosnowieckiej parafii i wraz z rodziną udał się na bieżeństwo (przymusową ewakuację) do Moskwy. Tam, wspierany przez biskupa Włodzimierza, uczył religii w Wajdaju. Po rewolucji październikowej w 1917 roku, trudne warunki zmusiły go do pracy fizycznej. W 1918 roku, po uzyskaniu zgody rządu radzieckiego na powrót emigrantów do Polski, ks. Bazyli Martysz powrócił z Rosji i zwrócił się do niemieckich władz cywilnych w Sosnowcu z prośbą o przekazanie aktów stanu cywilnego parafii prawosławnej. Był pierwszym powojennym proboszczem w Sosnowcu i aktywnie organizował życie religijne, starając się o zaświadczenie o byciu administratorem parafii.

Służba wojskowa i działalność na rzecz autokefalii

W 1919 roku został przyjęty do Wojska Polskiego i mianowany naczelnym kapelanem wyznania prawosławnego (w ramach III Referatu Wyznania Prawosławnego Sekcji Religijno Wyznaniowej Ministerstwa Spraw Wojskowych). W marcu 1920 roku objął stanowisko szefa Głównego Urzędu Duszpasterskiego wyznania prawosławnego w Sekcji Wyznań Niekatolickich i Opieki nad Grobami Wojennymi Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1927 roku został szefem Wydziału Wyznania Prawosławnego w Biurze Wyznań Niekatolickich Ministerstwa Spraw Wojskowych, a dwa lata później (czyli w 1929) to stanowisko przemianowano na Szefa Głównego Urzędu Duszpasterskiego Prawosławnego.

Ks. Bazyli Martysz był współpracownikiem metropolitów warszawskich Jerzego i Dionizego. Aktywnie uczestniczył w przygotowaniach do uzyskania autokefalii przez Kościół prawosławny w Polsce

== Ostatnie lata i kanonizacja ==

Z dniem 31 maja 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku. Po przejściu na emeryturę w 1936 roku powrócił do rodzinnego Teratyna w powiecie hrubieszowskim. Zginął zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską 4 maja 1945 roku, w Wielki Piątek.

Pierwotnie pochowany na cmentarzu w Teratynie, jesienią 1968 roku jego doczesne szczątki przewieziono do Warszawy i pochowano na prawosławnym cmentarzu wolskim. Na początku 2003 roku dokonano ekshumacji jego relikwii i przeniesiono je do prawosławnej cerkwi pw. św. Jana Klimaka w Warszawie. 20 marca 2003 roku Święty Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego podjął uchwałę o zaliczeniu Bazylego Martysza do Sobór Chełmskich i Podlaskich Męczenników XX w. jako św. kapłana-męczennika Bazylego.

Związek z Zagłębiem Dąbrowskim

Parafie prawosławne w regionie Zagłębia Dąbrowskiego (m.in. w Sosnowcu, Będzinie, Dąbrowie Górniczej, Olkuszu) znajdowały się pod jego duszpasterską opieką lub były włączone do sosnowieckiej parafii, którą zarządzał.