Bazyli Martysz: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Bazyli Martysz]] był ważną postacią dla prawosławnej społeczności Sosnowca. W 1912 roku objął stanowisko Po powrocie z bieżeństwa, w 1918 roku, ponownie został pierwszym powojennym proboszczem w Sosnowcu i aktywnie angażował się w odbudowę życia religijnego w mieście. | |||
{{Biogram osób infobox | {{Biogram osób infobox | ||
|imię i nazwisko = Bazyli Martysz | |imię i nazwisko = Bazyli Martysz | ||
| Linia 6: | Linia 7: | ||
|opis grafiki = Kanonizowany przez Cerkiew prawosławną Bazyli Martysz w mundurze armii polskiej. | |opis grafiki = Kanonizowany przez Cerkiew prawosławną Bazyli Martysz w mundurze armii polskiej. | ||
|data urodzenia = Brak danych w źródłach | |data urodzenia = Brak danych w źródłach | ||
|miejsce urodzenia = | |miejsce urodzenia = Teratyn (powiat hrubieszowski) | ||
|imię przy narodzeniu = | |imię przy narodzeniu = | ||
|data śmierci = [[4 maja]] [[1945]] | |data śmierci = [[4 maja]] [[1945]] | ||
|miejsce śmierci = | |miejsce śmierci = Teratyn | ||
|przyczyna śmierci = Zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską | |przyczyna śmierci = Zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską | ||
|miejsce spoczynku = Pierwotnie | |miejsce spoczynku = Pierwotnie Teratyn; od jesieni [[1968]] Warszawie (prawosławnym cmentarzu wolskim); od początku [[2003]] prawosławna cerkiew pw. św. Jana Klimaka w Warszawie (relikwie) | ||
|zawód = [[duchowny prawosławny|duchowny prawosławny]], [[Misjonarz|misjonarz]], [[Kapelan wojskowy|kapelan wojskowy]], proboszcz | |zawód = [[duchowny prawosławny|duchowny prawosławny]], [[Misjonarz|misjonarz]], [[Kapelan wojskowy|kapelan wojskowy]], proboszcz | ||
|odznaczenia = Zaliczony do [[Sobór Chełmskich i Podlaskich Męczenników XX w.]] | |odznaczenia = Zaliczony do [[Sobór Chełmskich i Podlaskich Męczenników XX w.]] | ||
| Linia 19: | Linia 20: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
'''Bazyli Martysz''' (zm. [[4 maja]] [[1945]] w Teratynie) – święty Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, duchowny prawosławny, misjonarz i kapelan wojskowy. Proboszcz Sosnowieckiej parafii prawosławnej, nauczyciel religii prawosławnej w Sosnowieckim gimnazjum żeńskim. Został zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską i kanonizowany jako męczennik. | |||
=='''Życie i działalność'''== | |||
Ukończył | Ukończył prawosławne seminarium duchowne w Chełmie. | ||
W [[1900 | W [[1900]] roku wyjechał do Ameryki Północnej, gdzie prowadził misje na Alasce, w Toronto i Pensylwanii. Po powrocie do Polski w [[1912]] roku związał się z [[Sosnowiec|Sosnowcem]], gdzie został proboszczem [[Cerkiew prawosławna p.w. śww. Wiery, Nadziei, Luby i matki ich Zofii w Sosnowcu|parafii prawosławnej]] oraz nauczał religii prawosławnej w gimnazjum żeńskim. | ||
W chwili wybuchu | W chwili wybuchu I Wojny Światowej w [[1914]] roku był proboszczem sosnowieckiej parafii i wraz z rodziną udał się na bieżeństwo (przymusową ewakuację) do Moskwy. Tam, wspierany przez biskupa Włodzimierza, uczył religii w Wajdaju. Po rewolucji październikowej w [[1917]] roku, trudne warunki zmusiły go do pracy fizycznej. W [[1918]] roku, po uzyskaniu zgody rządu radzieckiego na powrót emigrantów do Polski, ks. Bazyli Martysz powrócił z Rosji i zwrócił się do niemieckich władz cywilnych w [[Sosnowiec|Sosnowcu]] z prośbą o przekazanie aktów stanu cywilnego parafii prawosławnej. Był pierwszym powojennym proboszczem w [[Sosnowiec|Sosnowcu]] i aktywnie organizował życie religijne, starając się o zaświadczenie o byciu administratorem parafii. | ||
=='''Służba wojskowa i działalność na rzecz autokefalii'''== | |||
W [[1919]] roku został przyjęty do [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]] i mianowany naczelnym kapelanem wyznania prawosławnego (w ramach III Referatu Wyznania Prawosławnego Sekcji Religijno Wyznaniowej Ministerstwa Spraw Wojskowych). W marcu [[1920]] roku objął stanowisko szefa Głównego Urzędu Duszpasterskiego wyznania prawosławnego w Sekcji Wyznań Niekatolickich i Opieki nad Grobami Wojennymi Ministerstwa Spraw Wojskowych. W [[1927]] roku został szefem Wydziału Wyznania Prawosławnego w Biurze Wyznań Niekatolickich Ministerstwa Spraw Wojskowych, a dwa lata później (czyli w [[1929]]) to stanowisko przemianowano na Szefa Głównego Urzędu Duszpasterskiego Prawosławnego. | |||
Ks. [[Bazyli Martysz]] był współpracownikiem metropolitów warszawskich Jerzego i Dionizego. Aktywnie uczestniczył w przygotowaniach do uzyskania autokefalii przez Kościół prawosławny w Polsce | |||
Pierwotnie pochowany na cmentarzu w | == '''Ostatnie lata i kanonizacja'''<nowiki> ==</nowiki> | ||
Z dniem [[31 maja]] [[1934]] roku został przeniesiony w stan spoczynku. Po przejściu na emeryturę w [[1936]] roku powrócił do rodzinnego Teratyna w powiecie hrubieszowskim. Zginął zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską [[4 maja]] [[1945]] roku, w Wielki Piątek. | |||
Pierwotnie pochowany na cmentarzu w Teratynie, jesienią [[1968]] roku jego doczesne szczątki przewieziono do Warszawy i pochowano na prawosławnym cmentarzu wolskim. Na początku [[2003]] roku dokonano ekshumacji jego relikwii i przeniesiono je do prawosławnej cerkwi pw. św. Jana Klimaka w Warszawie. [[20 marca]] [[2003]] roku Święty Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego podjął uchwałę o zaliczeniu [[Bazyli Martysz|Bazylego Martysza]] do Sobór Chełmskich i Podlaskich Męczenników XX w. jako św. kapłana-męczennika Bazylego. | |||
=='''Związek z Zagłębiem Dąbrowskim'''== | |||
Parafie prawosławne w regionie [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]] (m.in. w [[Sosnowiec|Sosnowcu]], [[Będzin|Będzinie]], [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowie Górniczej]], [[Olkusz|Olkuszu]]) znajdowały się pod jego duszpasterską opieką lub były włączone do sosnowieckiej parafii, którą zarządzał. | Parafie prawosławne w regionie [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]] (m.in. w [[Sosnowiec|Sosnowcu]], [[Będzin|Będzinie]], [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowie Górniczej]], [[Olkusz|Olkuszu]]) znajdowały się pod jego duszpasterską opieką lub były włączone do sosnowieckiej parafii, którą zarządzał. | ||
Aktualna wersja na dzień 11:44, 9 lip 2025
Bazyli Martysz był ważną postacią dla prawosławnej społeczności Sosnowca. W 1912 roku objął stanowisko Po powrocie z bieżeństwa, w 1918 roku, ponownie został pierwszym powojennym proboszczem w Sosnowcu i aktywnie angażował się w odbudowę życia religijnego w mieście.
| Biogram | |
| Kanonizowany przez Cerkiew prawosławną Bazyli Martysz w mundurze armii polskiej. [[Plik:{{{podpis}}}|200x100px|Podpis Bazyli Martysz]] Kanonizowany przez Cerkiew prawosławną Bazyli Martysz w mundurze armii polskiej. | |
| Imię i nazwisko | Bazyli Martysz |
| Data i miejsce urodzenia | Brak danych w źródłach Teratyn (powiat hrubieszowski) |
| Data i miejsce śmierci | 4 maja 1945 Teratyn |
| Przyczyna śmierci | Zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską |
| Miejsce spoczynku | Pierwotnie Teratyn; od jesieni 1968 Warszawie (prawosławnym cmentarzu wolskim); od początku 2003 prawosławna cerkiew pw. św. Jana Klimaka w Warszawie (relikwie) |
| Zawód | duchowny prawosławny, misjonarz, kapelan wojskowy, proboszcz |
| Odznaczenia | |
| Zaliczony do Sobór Chełmskich i Podlaskich Męczenników XX w. | |
Bazyli Martysz (zm. 4 maja 1945 w Teratynie) – święty Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, duchowny prawosławny, misjonarz i kapelan wojskowy. Proboszcz Sosnowieckiej parafii prawosławnej, nauczyciel religii prawosławnej w Sosnowieckim gimnazjum żeńskim. Został zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską i kanonizowany jako męczennik.
Życie i działalność
Ukończył prawosławne seminarium duchowne w Chełmie.
W 1900 roku wyjechał do Ameryki Północnej, gdzie prowadził misje na Alasce, w Toronto i Pensylwanii. Po powrocie do Polski w 1912 roku związał się z Sosnowcem, gdzie został proboszczem parafii prawosławnej oraz nauczał religii prawosławnej w gimnazjum żeńskim.
W chwili wybuchu I Wojny Światowej w 1914 roku był proboszczem sosnowieckiej parafii i wraz z rodziną udał się na bieżeństwo (przymusową ewakuację) do Moskwy. Tam, wspierany przez biskupa Włodzimierza, uczył religii w Wajdaju. Po rewolucji październikowej w 1917 roku, trudne warunki zmusiły go do pracy fizycznej. W 1918 roku, po uzyskaniu zgody rządu radzieckiego na powrót emigrantów do Polski, ks. Bazyli Martysz powrócił z Rosji i zwrócił się do niemieckich władz cywilnych w Sosnowcu z prośbą o przekazanie aktów stanu cywilnego parafii prawosławnej. Był pierwszym powojennym proboszczem w Sosnowcu i aktywnie organizował życie religijne, starając się o zaświadczenie o byciu administratorem parafii.
Służba wojskowa i działalność na rzecz autokefalii
W 1919 roku został przyjęty do Wojska Polskiego i mianowany naczelnym kapelanem wyznania prawosławnego (w ramach III Referatu Wyznania Prawosławnego Sekcji Religijno Wyznaniowej Ministerstwa Spraw Wojskowych). W marcu 1920 roku objął stanowisko szefa Głównego Urzędu Duszpasterskiego wyznania prawosławnego w Sekcji Wyznań Niekatolickich i Opieki nad Grobami Wojennymi Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1927 roku został szefem Wydziału Wyznania Prawosławnego w Biurze Wyznań Niekatolickich Ministerstwa Spraw Wojskowych, a dwa lata później (czyli w 1929) to stanowisko przemianowano na Szefa Głównego Urzędu Duszpasterskiego Prawosławnego.
Ks. Bazyli Martysz był współpracownikiem metropolitów warszawskich Jerzego i Dionizego. Aktywnie uczestniczył w przygotowaniach do uzyskania autokefalii przez Kościół prawosławny w Polsce
== Ostatnie lata i kanonizacja ==
Z dniem 31 maja 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku. Po przejściu na emeryturę w 1936 roku powrócił do rodzinnego Teratyna w powiecie hrubieszowskim. Zginął zamordowany przez nacjonalistyczną bojówkę polską 4 maja 1945 roku, w Wielki Piątek.
Pierwotnie pochowany na cmentarzu w Teratynie, jesienią 1968 roku jego doczesne szczątki przewieziono do Warszawy i pochowano na prawosławnym cmentarzu wolskim. Na początku 2003 roku dokonano ekshumacji jego relikwii i przeniesiono je do prawosławnej cerkwi pw. św. Jana Klimaka w Warszawie. 20 marca 2003 roku Święty Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego podjął uchwałę o zaliczeniu Bazylego Martysza do Sobór Chełmskich i Podlaskich Męczenników XX w. jako św. kapłana-męczennika Bazylego.
Związek z Zagłębiem Dąbrowskim
Parafie prawosławne w regionie Zagłębia Dąbrowskiego (m.in. w Sosnowcu, Będzinie, Dąbrowie Górniczej, Olkuszu) znajdowały się pod jego duszpasterską opieką lub były włączone do sosnowieckiej parafii, którą zarządzał.
