Arienne Dorothea Agnoletto
Z WikiZagłębie
Wersja z dnia 05:39, 8 lip 2025 autorstwa Michał Kusiak (dyskusja | edycje)
Zagłębiowskie Biogramy | |
![]() Arienne Dorothea Agnoletto | |
Imię i nazwisko | Arienne Dorothea Agnoletto |
Data i miejsce urodzenia | 1 listopada 1957 Będzin |
Imię i nazwisko przy narodzeniu | Dorota Paszta |
Zawód | dyrygentka, kompozytorka, pianistka, skrzypaczka, prawniczka |
Arienne Dorothea Agnoletto (ur. 1 listopada 1957 w Będzinie), znana także jako Dorota Agnoletto – dyrygentka, kompozytorka, pianistka, skrzypaczka oraz dyplomowany prawnik. Jest artystką o międzynarodowej renomie, związana zarówno z Wiedniem, gdzie mieszka, jak i z Sosnowcem, gdzie dorastała i mieszkała od 1970 roku.
Dane osobiste i wykształcenie
- Pochodzenie: Wychowała się w Sosnowcu, gdzie przeprowadziła się w 1970 roku. W 1978 roku wyjechała do Włoch, uzyskując angaż jako skrzypaczka w Teatro Regio di Torino. We Włoszech dorastała i mieszkała do 1990 roku.
- Wykształcenie muzyczne:
- W latach 1975–1982 studiowała skrzypce w Akademii Muzycznej w Katowicach pod kierunkiem Klemens Bortel.
- Dyrygenturę studiowała w latach 1992–1993 w MUK - Musik und Kunst Privatuniversität der Stadt Wien (dawniej Konserwatorium Prywatne Uniwersytetu Wiedeńskiego) u prof. Reinhard Schwarz (asystenta Herbert von Karajan) i prof. Georg Mark.
- W latach 1993–1994 studiowała również dyrygenturę na Uniwersytecie Jana Gutenberga w Moguncji (Niemcy) pod kierunkiem Sergiu Celibidache.
- Dodatkowo, w latach 1993–1995 pobierała prywatne lekcje dyrygentury w Wiedniu u Karl Österreicher i Juji Yuasa.
- Wykształcenie prawnicze i języki: Agnoletto jest dyplomowaną jurystką i biegle włada sześcioma językami: włoskim, polskim, rosyjskim, francuskim, niemieckim i angielskim.
Kariera dyrygencka
- Początki: Od 1982 do 1990 roku była skrzypaczką w Teatro Regio di Torino we Włoszech. Od 1991 roku pracowała jako asystentka w Operze Śląskiej w Bytomiu.
- Debiut: Jej debiut dyrygencki miał miejsce 15 maja 1993 roku w Operze Śląskiej w przedstawieniu Zemsta Nietoperza. Od 1993 roku jest aktywna międzynarodowo jako dyrygentka.
- Działalność międzynarodowa:
- Od 1994 roku jest dyrektorem artystycznym Philharmonia Gaudi Vienna, z którą zrealizowała liczne koncerty, nagrania płyt CD oraz tournée (m.in. Meksyk – Festiwal Guanajuato w 1996 roku, Włochy, Hiszpania). W latach 1995–2003 pełniła funkcję głównego dyrygenta tej orkiestry.
- W latach 2002–2007 była dyrygentką w Stagione dell' Opera Italiana w Rzymie, regularnie dyrygując operami takimi jak Nabucco, Aida, Czarodziejski Flet, Traviata, Carmen i Rigoletto.
- W 2003 roku była kierownikiem artystycznym Młoda Polsko-Niemiecka Filharmonia Dolny Śląsk we Wrocław.
- W 2004 roku zadebiutowała jako reżyserka, dyrygentka i inscenizatorka w nowej produkcji Latający Holender dla Magdeburger Opernfestspiele w Niemczech.
- W 2009 roku dyrygowała orkiestrą podczas operetki Wiedeńska Krew na Operetten Festival Bad Ischl w Austrii.
- Współpraca z Operą Śląską: W 2011 roku dyrygowała Operą Śląską w Bytomiu w spektaklu Don Carlos, będąc odpowiedzialną za współpracę muzyczną i konsultacje językowe. Dyrygowała także przedstawieniami Pajace Leoncavalla i Rycerskość wieśniacza Mascagniego, sprowadzając do współpracy włoskich solistów.
- Inne współprace: Współpracowała z wieloma orkiestrami i teatrami operowymi, w tym z Operą Lwowską, Orchestra Femminile Europea w Mediolanie, Radiowa Orkiestra Symfoniczna w Krakowie, Filharmonia Lwowska, Lwowska Orkiestra Kameralna, Teatr Muzyczny w Gliwicach, Teatr Wielki w Łodzi, Wiener Operetten Theater i Wiener Johann Strauss Operette w Wiedniu oraz Filarmonica di Vidin w Bułgarii.
- Festiwale operowe: Współpracowała również z Opernfestival St. Margarethen w Austrii, gdzie dyrygowała Otello (2002), Turandot (2003) i Carmen (2005).
Kariera kompozytorska
Agnoletto jest kompozytorką opery Brahman oraz opery dla dzieci Pinocchio.
- Opera Brahman: Jej pierwsza opera, Brahman, powstała w 1996 roku na zlecenie miasta Krakowa. Libretto do niej napisała Małgorzata Stawarz. W Brahmanie po raz pierwszy w historii muzyki konsekwentnie wykorzystano matematyczne częstotliwości tekstu jako materiał muzyczny. Fragment tej opery był wykonany przez Śląska Orkiestra Kameralna w Miejski Klub im. Jana Kiepury w Sosnowcu w Sosnowcu. Opera Brahman (wersja z 1997 roku) była również częściowo wykonywana we Lwowie w 1998 i 2005 roku.
- Opera Pinocchio: W 2001 roku powstała jej opera dla dzieci Pinocchio, Pinocchietto... ed altri na zamówienie Comune di Vittorio Veneto we Włoszech, do tekstów znanej florenckiej poetki i malarki Dora Raparo Bianchi. Opera Pinocchio była również wystawiana w Teatr Korez w Katowicach w 2003 roku.
- Inne wybrane dzieła:
- Klangvolumen 3000 Venus Hochzeit oder Die Klage einer alten Frau aus Berlin (2000), na sopran, mim, taśmę i orkiestrę kameralną, z tekstem P. Sichrovsky. Prapremiera odbyła się w Philharmonia Gaudi Vienna, Haus der Musik (Wiedeń) (Wiedeń) w 2000 roku.
- Venice Zyklus East na głos i fortepian (2001).
- Spokoj (Frieden) na chór mieszany (2003).
- Sommernacht am Attersee na kwartet smyczkowy (2004).
- Ave Maria na chór mieszany (2005), prapremiera odbyła się na Festiwal Ave Maria w Będzinie w 2005 roku, w wykonaniu Lviv Chamber Choir "Gloria".
- Styl kompozytorski: Swój styl opisała jako "umsetzung der sprache durch mathematische frequenzen in töne auf der suche nach der urquellen der sprache tonale tonsprache/permutationen" (przeniesienie języka poprzez częstotliwości matematyczne w dźwięki w poszukiwaniu pierwotnych źródeł języka tonalnego/permutacji). Potwierdziła, że jej przygoda z kompozycją zaczęła się od specjalnego numerologicznego systemu częstotliwości.
Działalność dodatkowa i członkostwa
- Od 2001 roku jest członkiem Austriacki Związek Kompozytorów (ÖKB).
- Jest również przewodniczącą wiedeńskiego stowarzyszenia "Art in Action".
- W maju 2013 roku prowadziła koncert Śląska Orkiestra Kameralna w Miejski Klub im. Jana Kiepury w Sosnowcu w Sosnowcu, a dwa dni po tym wydarzeniu, w 111. rocznica urodzin Jana Kiepury, złożyła kwiaty pod pomnikiem tego wybitnego śpiewaka.
Wybrane nagrania
W jej dyskografii znajdują się płyty CD:
- Johann Strauß, schönste Operetten und Wiener Melodien z Ursula Rojek (sopran koloraturowy) i Radiowa Orkiestra Symfoniczna w Krakowie.
- Hommage a Sigmund Freud (solistka: Ingrid Haselberger, Philharmonia Gaudi Vienna).
- Ave Maria (Lemberger Kammerchor).
- Adaptacja II. Streichquartett Alexandra von Zemlinsky'ego na orkiestrę smyczkową (2000), nagrana z Philharmonia Gaudi.